Fenike-İbrani-Pers Medeniyetleri

FENİKELİLER
MÖ 1200’lerde Lübnan dağları eteklerinde medeniyet kurdular.Şehir devletleri şeklinde yaşadılar.Bölge tarıma elverişli olmadığından ticaretle uğraştılar birbirleri ile rekabet ettiler birlik kuramadılar.Kara ticaretine nazaran deniz ticaretine daha çok önem verdiler.Belli bir zaman sonra Akdeniz ticaretini ellerine geçirdiler.Doğu ve Ön Asya medeniyetini Ak Deniz havzasına yaydılar ve koloniler kurdular.Bunlar kurulan ilk koloniler olup bunlar sayesinde Doğu ve Ön Asya kültürünü buralara taşıdılar.Kolonilerine sömürge gözüyle baktıklarından ellerinde uzun süre tutamadılar.Bu da sömürgelerini Yunan ve İyona kaptırmalarına neden oldu.Fenikeliler Mısır’dan öğrendikleri hiyeroglif yazısını geliştirerek 22 harfli alfabeyi buldular.Bu alfabe İyon Yunan ve Roma’nın geliştirmesinden sonra günümüze Latin alfabesi olarak geldi.

İBRANİLER
Sami asıllı olan İbraniler Mısır’la Mezopotamya arasındaki çöllerde yaşadılar.MÖ 7.yy’da Hz.Musa önderliğinde birlik kurdular.Hz Davut döneminde ise Filistin’de bir devlet kurdular.Hz.Süleyman zamanında en parlak dönemlerini yaşadılar.Bu dönemde Kudüs’te Süleyman Tapınağı’nı yaptılar.Daha sonra İsrail ve Yahudi devleti olarak ikiyi bölündüler.Semavi dini kabul eden ilk kavimdir.Bu din bir ırk dini haline getirildiğinden fazla yayılmamıştır.

MEDLER
MÖ 7.yy’da Asur egemenliğinden kurtularak devlet kurdular. Babillerle birleşerek Asurları yıktılar.MÖ 550’de Persler tarafından yıkıldılar.

PERSLERMedleri yıkarak İran’a hakim oldular.Batıda Balkanlara güneyde Nil Nehri’ne doğuda İndus Nehri’ne kadar yayıldılar.Geniş bölgede çeşitli kavimleri içine alan bir imparatorluk kurdular.Babilleri, Lidyalıları, İyonları yıktılar.İskit ve Yunanlılarla savaştılar.Mutlakiyetle idare edildiler.İmparatorluğu satraplıklara (eyaletlere) böldüler.Satraplıkların başına merkezden vali atayarak merkezi idareye güçlü tutmaya çalıştılar.Bu valileri şahkulu şahgözü denen müfettişlerle kontrol ettiler.Ülke içinde yollar yapıp ilk posta teşkilatını kurdular.Anadolu’daki kral yolunu tamir ettirdiler.Tarım ticaret ve hayvancılıkla uğraştılarZürdüştlük denilen dine inandılar. Ateşgede denilen tapınakları vardı.Ateşi kutsal saydılar.Pers mimarisi Mısır Mezopotamya ve Anadolu mimarisinden etkilendi.MÖ 330’da İskender tarafından yıkıldılar.

www.tarihtendersler.com