Fatih’in ölümünden sonra devlet adamlarının desteğini alan Bayezid Amasya’dan gelerek tahta oturdu.Cem Sultan ise Konya’da babasının ölümü geç duydu ve Bursa’ya geldi.Bazı devlet adamlarının desteğini alarak burada adına hutbe okuttu ve para kestirtti.Cem bu durumun çözümünü ülkenin paylaşılmasında gördü ve kardeşine teklif ettiyse de kabul görmedi. Bayezid kardeşinin üzerine yürüdü ve iki kardeş Yenişehir Ovası’nda karşılaştı Cem yenilerek Konya’ya çekildi.Konya’da da tutunamayacağını anlayınca Memluklulara sığındı.1482’de Memluk desteğini ve Anadolu′daki bazı beylerin desteğini ve davetini alarak tekrar Anadolu′ya döndü.Halktan destek alamayınca şansını Rumeli’de denemek istedi.Rodos’taki Saint Jean şövalyelileri ile Rumeli′ye geçmek için anlaştı.Şövalyeler Cemi Rumeli′ye değil İtalya’ya götürüp papaya sattılar.Böylece mesele bir dış mesele haline geldi.Papadan sonra Fransız kralı Vlll.Şarl İtalya’dan Cem’i aldı.1495’te ölünceye kadar Cem Sultan olayı Osmanlıya büyük problem teşkil etti.
Bunlar
♦Osmanlı Memluk ilişkileri daha da bozularak savaşa dönüştü.
♦Papa ve Avrupa devletleri Cem’i bir baskı unsuru olarak kullandı.
♦Fetih hareketleri yavaşladı.
♦Osmanlı pasif bir dış politika izlemek zorunda kaldı.
♦Papa Cem’i kullanarak Haçlı seferi dahi düzenlemeyi düşündü.
♦Karamanoğullarına Cem’in sığınması bu beyliği gündeme getirdi ve bu beylik ortadan kaldırıldı.
♦İspanya’daki Müslüman katliamı sırasında yardıma gidilemedi.
OSMANLI MEMLUK İLİŞKİLERİ 1485-1491
Osmanlı Memluk ilişkileri Yıldırım zamanında bozulmuştur.
Sebeplerine bakıldığında
♦Osmanlının Orta Anadolu′yu alıp Dulkadir Beyliği’ne sınır olup onu tehdit etmesi.
♦Niğbolu zaferiyle Osmanlının İslam dünyasında ön plana çıkması.
Fatih döneminde ise
♦İstanbul′un fethi ile Osmanlının İslam dünyasında itibar kazanıp Memluk’un kaybetmesi
♦Dulkadirlilerin Osmanlıya vergi ödemesi.
♦Ramazanoğulları üzerindeki çekişmeler.
♦Memlukluların Karamanoğullarını himaye etmesi.
♦Fatih’in Hicaz’a su götürmek istemesi Memluk’un buna karşı çıkıp izin vermemesi.
II. Bayezid zamanında ise
♦Ramazanoğullarının Osmanlıya vergi vermeye başlaması.
♦Cem Sultan’ı desteklemeleri.
♦II.Mahmut Şah’ın Hindistan’dan gönderdiği elçilik heyetine ve hediyelere el koyması ve göndermemeleri.
♦Memlukluların Dulkadir topraklarına saldırması ve Dulkadir beyliğinin Memluk’a karşı yardım istemesi.
İşte bu sebeplerden dolayı1485’te iki devlet arasında savaş başladı.1491’e kadar süren savaşta iki taraf da birbirlerine üstünlük sağlayamadı. Tunus sultanının araya girmesiyle barış sağlandı.Yapılan barışta
♦Dulkadiroğulları Osmanlıya
♦Ramazanoğulları Memluk’a verildi.(vergisi Hicaz’a verilmek şartıyla)
OSMANLI VENEDİK SAVAŞLARI 1499-1502
1479’da II. Mehmet Venediklilerle İstanbul antlaşmasını yapmış ve onlara imtiyaz tanımıştı.Fakat Venedik’le Osmanlının savaşması kaçınılmazdı.
Çünkü
♦Venedik Akdeniz’in hala en güçlü donanmasına sahipti.
♦Kıbrıs, Girit, Modon, Koron, Navarin gibi önemli Kaleler Venediklilerin elinde idi.
♦Doğu Akdeniz’de Osmanlının egemenliği Venedik’in ticaretine darbe vuruyordu.
♦Osmanlının denizlerde güçlenmesi Venedik’in işine gelmiyordu.
♦Venedik’in gücü ve sahip olduğu topraklar Osmanlının hareket serbestliğini kısıtlıyordu.
İşte bu sebeplerden dolayı Cem Sultan olayının hallinden sonra 1499’da Venedik’le savaşlar başladı.Osmanlı donanması Venedik donanması yendi ve Modon, Koron, İnebahtı, Navarin’i aldı.Venedik Haçlı dünyasından gereken desteği bulamayınca barış istedi.1502’de imzalanan barışla Venedik kaybettiği toprakların bizim olduğunu kabul etti.Ayrıca yıllık vergi vermeyi kabul etti.Bu savaşlarda kazanılan zaferler Osmanlının denizlerde kazandığı ilk ciddi zaferlerdir.Bu zaferlerle Venedik denizlerde güç olmaktan çıktı.Venedik’in yerini Batı Akdeniz’de Portekiz ve İspanyollar doldurdu.1484 yılında Boğda’ ın fethi tamamlandı.Kili ve Akkerman Kaleleri alınınca Osmanlı Kırım toprakları birleşti, Kırım’la olan kara bağlantısı sağlandı.Bu da Kırım ordusunun Avrupa’ya yapılan seferlere katılmasını sağladı.Boğdan’ın fethi Osmanlı Lehistan ilişkilerini başlattı.Bayezid döneminde İspanya’daki Beni Ahmer Devleti’ne yapılan saldırıya yardıma gidilememiştir.
Bunun sebepleri
♦Cem Sultan olayı
♦İspanya’nın uzak olması ve buralarda Osmanlının limanının olmaması
Yine de birkaç parça gemiyle Müslüman ve Yahudilerden kurtarılabilenler Osmanlı topraklarına getirildi.
OSMANLI İRAN İLİŞKİLERİ
1501 yılında Akkoyunlu Devleti’ni yıkan Şah İsmail İran’da Safevileri kurdu.Bu Türk devleti batıya doğru genişlemek isteyince Doğu Anadolu′ya gözünü dikti.Osmanlıyla baş edemeyeceğini anlayınca bölgedeki Şiileri kışkırtmaya başladı.II. Bayezid bu olaylar karşısında biraz yavaş davrandı.Bu da bölgede Şahkulu Ayaklanmasının çıkmasına neden oldu.Bu ayaklanma güçlükle bastırıldı.Bu ayaklama karşısında Bayezid’ın tutumu onun tahtının tartışılmasına neden oldu.
BAYEZİD’IN TAHTAN İNİDİRİLMİSİ
Bayezid’ın son dönemlerinde devlet işlerinde yetersiz kalması Şii tehlikesinin artmasına neden oldu.Bu da devlet adamlarını düşündürmeye başladı.Devleti tehlikede gören devlet adamları tahtın değişmesi gerektiğine inanmaya başladılar.Trabzon’da vali olan Selim’in sertliğinden, Manisa’daki Korkut’un erkek çocuğu olmamasından dolayı Amasya’daki Ahmet’i padişah olarak düşünmeye başladılar.Yavuz Selim ise diğer kardeşlerine göre merkeze daha uzak olmasının getirdiği dezavantajlar ki bunlar
♦Babasının ölüm haberini en son alacağı
♦Hepsinden sonra İstanbul′a ulaşacağı
♦Doğu Anadolu′ya yakın olduğundan Şii tehlikesini iyi görüp babasını defalarca uyarmasına rağmen onun bir şey yapmaması ve devletin bekasını tehlikede görmesinden dolayı bir an önce tahtı almak istemesi.
Önce babasından Rumeli’den İstanbul′a yakın bir sancak istedi.Fakat bu istek kabul görmedi çünkü
♦O güne kadar Rumeli’den kimseye sancak verilmemiş olması
♦Rumeli halkının Hıristiyan olup şehzadeyi ayaklandırma ihtimalinin olması
Yavuz alamayınca isyan ederek Kırım’da Küfe’ye gitti ve burada oğlu Süleyman’ın da desteğini alarak babası üzerine yürüdü.Yapılan savaşı kaybetti ve geri döndü.Babası onu affederek Rumeli’de bir sancak verdi.Böylece ilk defa Rumeli’den sancak alınıyordu.Yavuz’un bu hareketleri savaşta gösterdiği bahadırlık ve ll. Bayezid’ın pasifliği bazı devlet adamlarını ve askerleri harekete geçirdi.Bu kişiler ayaklanarak Selim′i padişah görmek istediklerini söylediler.Bayezid kargaşa artmasın diye oğluna tahtı terk etti.Böylece 1512’de Selim tahta geçti.Bayezid avarız vergisini ilk defa uygulayan kişidir.
