I.TBMM’de çok değişik fikir grupları vardı.Bunların hepsinin ortak gayesi memleketin bağımsızlığıydı.Bundan dolayı aralarında pek fazla problem çıkmazdı.Savaştan sonra gruplar arasında yavaş yavaş problemler doğmaya başladı.
I.TBMM’deki gruplara bakıldığında
Tesennüt (dayanışma) Grubu – İttihat’ın devamı
Halk Zümresi – Bolşevikliliği savunanlar
Islahat Gurubu – Muhafazakarlar, ıslahattan yana olanlar, saltanatçılar
İstiklal Grubu – Atatürk gibi düşünen fakat Atatürk’ü lider olarak kabul etmeyen
Mudafa-i Hukuk Grubu – Mustafa Kemal’in grubu
Bunlardan Mustafa Kemal’e karşı olanlara l.grup denilmiş, Mustafa Kemal’in grubuna ise 2. grup denilmişti.I.grup ile II.grup arasında sürekli mücadele olmuştur.
CUMHURİYET HALK FIRKASI (9 AĞUSTOS 1923)
Lozan Barışı sırasında l. TBMM’nin sergilediği tavrı Mustafa Kemal görünce bu meclisle inkılapları yapamayacağını anladı.1 Nisan 1923’te meclis seçim kararı aldı.Mustafa Kemal ll. TBMM’ye kendi gibi düşünenleri seçtirebilmek için 8 Nisan 1923’te bir oluşum oluşturduğunu açıkladı.Bu oluşumla seçimlere girdi.9 Ağustos 1923’te de bu oluşumun adını Halk Fırkası olarak açıkladı.Cumhuriyet’in ilanından sonra isminin başına “Cumhuriyet” sözcüğü eklendi.Mustafa Kemal ölene kadar bu partinin başkanlığını yaptı.Bu partinin programı aynen uygulanacak ve inkılaplar bu partinin eseri olacaktır.1946 yılına kadar ülkeyi bu parti yönetecektir.
TERAKKİ PERVER CUMHURİYET FIRKASI (17 KASIM 1924)
Ali Fuat Cebesoy, Refet Bele, Adnan Adıvar tarafından kurulmuştur.Daha sonra başkanlığına Kazım Karabekir Paşa getirilecektir.Bu kişiler halk fırkasının yaptığı bazı şeyleri benimsemiyorlardı.
Bunlar
♦Cumhurbaşkanının ve partisinin meclise baskı yapmasını
♦Liberal bir ekonomik program uygulanması gerektiğini
♦Cumhurbaşkanının parti başkanı olamayacağını
♦Halka daha fazla özgürlük verilmesi gerektiğini
♦Halkın dini düşüncelerine baskı yapılmaması gerektiğini savunuyorlardı.
Bu parti seçimlere girerek kazanıp yönetimi ele geçirmeyi hedefliyordu.Mustafa Kemal ikinci bir partiden yana idi çünkü demokrasi için bu şarttı ancak bu şekilde olmasını istemiyordu.O yüzden bu partinin önünü kesmeye çalıştı.Meclisin çıkardığı bir kanunla üzerinde askerlik görevi olan milletvekillerinin ikisinden birini tercih etmeleri istendi.Mustafa Kemal bu kişilerin kışlaya döneceğini hesaplıyordu ama öyle olmadı.Büyük kısmı milletvekilliğini tercih etti.
Böylece
♦Ordu siyasetten uzaklaştı.
♦Ordunun kurmay heyeti bir anda ayrılınca ordu sıkıntıya girdi.
♦Subayların siyaset yapmaları yasaklandı.
Bu partinin programında
♦Ekonomide liberalizm
♦Millet egemenliği
♦Merkeziyetçi devlet
♦Özgürlükçü
♦Dini inaçlara saygılı gibi maddeler vardı.
Parti faaliyetlere başladı.Bu arada İngiltere ile Musul meselesi görüşülüyordu.İngilizler bu partinin doğu ve güneydeki şubelerine sızarak Şeyh Sait Ayaklanması’nı organize ettiler.Bu ayaklanmadan sonra parti ve yöneticileri İstiklal Mahkemelerinde yargılandı ve suçlu görülerek parti kapatıldı.Böylece demokrasi denememiz başarısız oldu.
ŞEYH SAİT AYAKLANMASI (13 ŞUBAT 1925)
Bu ayaklanmanın sebeplerine bakıldığında
♦İngiltere’nin Musul’u almak için kurduğu tezgah ve kışkırtma
♦İngiltere′nin bölgede bir Kürt Devleti kurarak tampon bölge yaratmak istemesi
♦Saltanat ve hilafetin tekrar geri getirilmek istenmesi
♦İnkılaplara halkın tepkili olması
♦Cumhuriyet Halk Fırkası ile Terakki Perver Cumhuriyet Fırkası arasındaki çekişme
♦Terakki Perver Cumhuriyet Fırkası’nın çalışmalarının halkı cesaretlendirmesi.
Aslında gayesi Kürt Devleti olan Şeyh Sait bölgede dolaşarak halkı din elden gidiyor diye kışkırttı.Neticede isyan patlak verdi.Fethi Okyar başbakandı, istifa etti ve İsmet Paşa başbakan oldu.Bölgede Takrir-i Sükun ilan edildi.(sıkı yönetim)Fevzi Paşa Musul için hazırlanan orduyu burada kullandı. İsyan bastırıldı.Şeyh Sait ve arkadaşları yakalandı ve İstiklal Mahkemelerinde yargılanarak cezalandırıldı.
Sonuçta
♦Fethi Okyar başbakanlıktan istifa etti, İsmet Paşa başbakan oldu.
♦4 Mart 1925’te Takrir-i Sükun Kanunu çıkarıldı.
♦İstiklal Mahkemeleri bir daha kuruldu, yargı bir daha meclise geldi.
♦Musul için hazırlanan ordu yıpratıldı.
♦Terakki Perver Cumhuriyet Fırkası kapatıldı.
♦Çok partili hayata geçiş denemesi başarısız oldu.
♦İngilizler Musul için avantajlı oldu.
♦Musul elden çıktı.
♦Bu isyan henüz demokrasinin uygulanamayacağını gösterdi.
♦Laik Türkiye Cumhuriyeti’ne karşı ilk isyandır.
MUSTAFA KEMAL’E SUİKAST DÜZENLENMESİ (16 HAZİRAN 1926)
Mustafa Kemal’in yaptıklarını beğenmeyen bazı kişiler onu ortadan kaldırmaya karar verdiler.Bu işin başında eski ittihatçılardan bazıları vardı.16 Haziran 1926’da İzmir’e giderken Mustafa Kemal öldürülecekti.Mustafa Kemal’in programını değişince olay açığa çıktı.Sorumlular yakalanıp İstiklal Mahkemelerinde yargılanarak cezalandırıldı.
SERBEST CUMHURİYET FIRKASI (12 AĞUSTOS 1930)
1930 yılında Mustafa Kemal ikinci bir partinin artık kurulabileceğine karar verdi ve bu zaten gerekliydi.Fethi Okyar’ı çağırarak ondan bir parti kurmasını istedi.
Çünkü
♦Muhalefet olmadığı için hükümet denetlenemiyordu.
♦Dünyadaki ekonomik bunalım Türkiye’yi de etkilemişti ve bu da bu alanda bir muhalefete ihtiyaç olduğunu gösteriyordu.
♦Demokrasi için ikinci partini olması şarttı.
♦İki parti olursa rekabetten dolayı daha iyi sonuçlar çıkabilirdi.
♦Dışarıya karşı da daha iyi bir görüntü sergilenecekti.
♦Fethi Okyar partiyi kurdu.
Bu parti
♦Liberalizmden yana,
♦Cumhuriyetçi,
♦Laik,
♦Milliyetçi,
♦Tek aşamalı seçimden yanaydı.
♦Kadınlara seçme seçilme hakkını savunuyordu.
Bir zaman sonra partinin üye sayısında beklenenin üzerinde artış oldu.Fethi Okyar durumu çok iyi değerlendirdi.Henüz daha rejim oturmamıştı.Rejim karşıtları iktidardan memnun olmayanlar bu partide toplanıyordu.Bir olaya neden olmamak için Fethi Bey partiyi 17 Kasım 1930’da kapattı.Böylece çok partili hayata geçiş yine başarısız oldu.Bir ay sonra da Menemen’de ayaklanma çıktı.
MENEMEN OLAYI (23 ARALIK 1930)
Menemen’de Derviş Mehmet öncülüğünde bir isyan patlak verdi.Bu kişinin gayesi eski rejimi geri getirmekti.Bu 
isyanda da din elden gidiyor sloganı malzeme edilmişti.Asiler Asteğmen Kubilay’ı şehit ettiler.
Sonuçta
♦Askerler isyanı bastırdı, ele başları İstiklal Mahkemelerinde yargılanarak cezalandırıldı.
♦Gerek bu olay gerek diğerleri gösterdi ki millet henüz çok partili hayata hazır değil.
♦Bu isyanlar demokrasiye darbe vurmuştur.
♦Bu olayların ortak gayesi Türkiye Cumhuriyeti’ni yıkıp eski rejimi getirmektir.
