2022 – TYT/Sosyal Bilimler-1
1. X. yüzyılda Turfan’a gelen Çin elçisi, Uygurlar hakkında şu ifadelerde bulunmuştur: “Onların devletinin içinde fakir insan azdır. Yiyeceği olmayanlara da devlet tarafından yardım edilir. Birçokları yüz yaşına kadar yaşar. Olgunluk çağına erişmeden ölenlere pek rastlanmaz.”
Bu bilgiye göre Uygurlarla ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?
A) Orta Asya’da egemenlik kurduklarına
B) Sosyal devlet anlayışını benimsediklerine
C) Konar-göçer yaşam tarzının yaygın olduğuna
D) Komşularıyla diplomatik ilişkiler kurduklarına
E) Toplumun refah seviyesinin yüksek olduğuna
2. Türklerin Müslümanlığı kabul etmesi önemli bir tarihsel olgudur. Bu sürecin başlangıç yılları Hz. Muhammed Dönemi’ne kadar uzanmaktadır. Bazı yeni araştırmalar, sahabe arasında birçok Türk’ün de bulunduğunu ortaya koymuştur.
Bu bilgiyle Türklerin İslamlaşma süreciyle ilgili;
I. İslam’ın ilk yıllarından itibaren başladığı,
II. Hz. Muhammed’i gören Türklerin bulunduğu,
III. İslamlaşmanın kısa zamanda tamamlandığı
ifadelerinden hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız III
C) I ve II
D) I ve III
E) II ve III
3. Osmanlı Beyliği’nin kurucusu olan Osman Gazi bir boy beyidir. Özellikle XIII. yüzyıl başlarındaki Moğol istilasından kaçan çok sayıda Oğuz boyu, Anadolu’nun farklı bölgelerine dağılmışlardır. Ertuğrul Gazi’ye bağlı olan boylar da Anadolu Selçukluları tarafından Bizans’ sınır olan Söğüt ve Domaniç bölgesine gönderilmiştir.
Bu bilgiden hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Moğol istilası, Anadolu’daki siyasi düzeni bozmuştur
B) Osmanlı Beyliği, Kuzeybatı Anadolu’da kurulmuştur.
C) Oğuzlar, Anadolu’nun Türkleşmesinde etkili olmuştu
D) Anadolu’da büyük göç hareketleri yaşanmıştır.
E) Moğollar, Anadolu’nun uç bölgelerinde kalıcı egemenlik kurmuştur.
4. Sivas Kongresi’nde Mustafa Kemal Paşa başkanlığında ülkenin tamamını temsil etmek üzere Heyet-i Temsiliye oluşturulmuştur. TBMM’nin açılmasına kadar varlığını sürdüren Heyet-i Temsiliye, bir yürütme organı gibi çalışmıştır.
Aşağıdakilerden hangisi, Heyet-i Temsiliye’nin yürütme organı olarak yaptığı çalışmalardan biridir?
A) Millî cemiyetlerin birleştirilmesi
B) İstiklâl Mahkemelerinin kurulması
C) Ali Fuat Paşa’nın Kuvayımilliye birliklerine komutan atanması
D) İrade-i Millîye gazetesinin yayımlanması
E) Amerikan manda ve himayesinin kesin bir dille reddedilmesi
5. Mustafa Kemal Paşa, 1 Mart 1922 tarihinde TBMM’de yaptığı konuşmada, “Hükûmetin en verimli ve en önemli görevi millî eğitim işidir. Bu işte başarı sağlayabilmek için milletimizin durumuna, sosyal ve hayati ihtiyaçlarına, çevrenin şartlarına ve yüzyılın gereklerine uygun bir program izlenmelidir.” demiştir.
Mustafa Kemal’in bu ifadesinden eğitimin;
I. milliyetçilik ilkesini barındırması,
II. toplumun ihtiyaçlarını karşılaması,
III. çağdaş değerler üzerine inşa edilmesi
durumlarından hangilerini taşıması gerektiği söylenebilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve III
D) II ve III
E) I, II ve III
1. C 2. C 3. E 4. C 5. E
2022 – AYT/Sosyal Bilimler-1
25. İlk Çağ Uygarlıkları konusunu işleyen Dilek Öğretmen, öğrencilerine şu bilgileri vermiştir:
• Batı Anadolu’da Gediz ve Küçük Menderes çevresine yerleşmişlerdir.
• Kral Giges zamanında bağımsız bir devlet hâline gelmişlerdir.
• Kendilerine has bir alfabeleri ve dilleri vardır.
• Başkentleri Sardes, zenginliği ve güzelliğiyle meşhurdur.
• Altın ve gümüş işlemeciliğinde gelişmişlerdir.
Öğretmenin, hakkında bu bilgileri verdiği İlk Çağ toplumu aşağıdakilerden hangisidir?
A) Frigler
B) Lidyalılar
C) Urartular
D) Hititler
E) İyonyalılar
26. Enes Öğretmen, öğrencilerine İslamiyet öncesi eski Türk topluluklarının yaşadıkları coğrafyalarda yazıtlara rastlanıldığını ayrıca tabak, çanak, yüzük, küpe, kemer tokası ve kemik eşyalar gibi günlük kullanılan malzemelerde yazıların bulunduğunu belirtmiştir.
Öğretmenin bu ifadesinden aşağıdakilerin hangisi çıkarılamaz?
A) Merkeziyetçi yönetimi benimsedikleri
B) Yazıyı bildikleri ve kullandıkları
C) Farklı bölgelerde bulundukları
D) El işleriyle uğraştıkları
E) Süs eşyaları kullandıkları
27. Hilafetin Abbasilere geçmesinden sonra orduda Türklerin sayısının ve etkinliğinin artması, İran kökenlilerin yönetimde yüksek makamlara getirilmesi dikkate alındığında aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
A) Emevi Dönemi mevalî politikasından vazgeçildiğine
B) Gayrimüslimlerin de asker ve memur olabildiğine
C) Türkçe ve Farsçanın devlet dili olduğuna
D) Şiiliğin resmî mezhep hâline geldiğine
E) Halifenin yetkisinin dinî alanla sınırlandırıldığına
28. Aşağıdakilerden hangisi donanma kurarak Batı Anadolu’da denizcilik yapan Türk beyliklerinden biri değildir?
A) Karesi
B) Menteşe
C) Saruhan
D) Karaman
E) Aydın
29. Osmanlı Devleti’nde görülen;
I. şehzadelerin lalaları gözetiminde sancağa çıkarılması,
II. hanedanın erkek üyelerinin tahta çıkma hakkı olması,
III. en büyük hanedan üyesinin tahta çıkma kuralının getirilmesi
uygulamalarından hangilerinin taht kavgalarını önlemeyi amaçladığı söylenebilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) I ve II
E) II ve III
30. II. Mehmet’in küçük yaşta tahta geçmesinden yararlanmak isteyen Avrupa devletlerinin, Edirne-Segedin Antlaşması’na uymayarak Macarlar ve Lehlilerin önderliğinde kurdukları Haçlı ordusunun ilerlemesi nedeniyle II. Murat’ın ordunun başına geçtiği savaş aşağıdakilerden hangisidir?
A) Varna Savaşı
B) Birinci Kosova Savaşı
C) Çirmen Savaşı
D) İkinci Kosova Savaşı
E) Niğbolu Savaşı
31. Sivas Kongresi’nde alınan,
I. Her türlü yabancı işgal ve müdahalesine karşı ve Osmanlı Devleti dağılması hâlinde millet, birlikte müdafaa ve mukavemet edecektir.
II. Millî Meclisin derhal toplanması ve hükûmet icraatının meclisin denetimine konulması için çalışılacaktır.
III. Hristiyan unsurlara siyasi hâkimiyetimizi ve içtimaî muvazenemizi bozucu imtiyazlar verilemez.
kararlarından hangileri Anadolu hareketini halka mal etmeye yöneliktir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve III
D) II ve III
E) I, II ve III
32. Rumların Doğu Karadeniz’de Pontus devleti kurmaya yönelik faaliyetleri, Türklerin silahlanarak savunmaya geçmelerine neden olmuştur. Bu gelişmelerin Avrupa basınına Türklerin Rumları katlettiği şeklinde yansıması üzerine İngiliz Hükûmeti, Osmanlı Devleti’ni uyarmıştır. Bu olayları araştırmak ve sorunları çözmek amacıyla Mustafa Kemal Paşa IX. Ordu Müfettişi olarak bölgeye gönderilmiştir.
Bu bilgiden hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Türkler, Rumlara karşı kendilerini korumak amacıyla silahlanmışlardır.
B) Mustafa Kemal Paşa, Doğu Karadeniz’de sükûneti sağlamakla görevlendirilmiştir.
C) Rumlar, Doğu Karadeniz’de bir devlet kurmak için faaliyet göstermişlerdir.
D) Mustafa Kemal Paşa, İstanbul Hükûmetinin beklentileri doğrultusunda görev yapmıştır.
E) Avrupa basını, Anadolu’da cereyan eden olayları tek taraflı olarak aktarmıştır.
33. Aşağıdakilerden hangisi, Millî Mücadele yıllarında Fransa’nın İngiltere ile görüş ayrılığına düştüğünü göstermektedir?
A) Ankara Antlaşması’nın imzalanması
B) Sevr Antlaşması’nın imzalanması
C) San Remo Görüşmeleri’nin yapılması
D) Malta sürgünlerinin serbest bırakılması
E) İstanbul’un resmen işgal edilmesi
34. İngiltere ve Fransa ile 1939 yılında Karşılıklı Yardım Antlaşması imzalayan Türkiye, aşağıdaki devletlerin hangisiyle silahlı bir çatışmaya girmeme konusunun antlaşmada yer almasını sağlamıştır?
A) Sovyetler Birliği
B) Almanya
C) İran
D) İtalya
E) Yunanistan
25. B 26. A 27. A 28. D 29. C 30. A 31. E 32. D 33. A 34. A
2022 – AYT/Sosyal Bilimler-2
1. Mısır’da bulunan ve Rosetta Taşı adı verilen bir kitabede aynı metin; Grek alfabesi, demotik yazı ve hiyeroglif olarak yazılmıştır. Taşın üç farklı yazı tipi ile yazılması o güne kadar okunamayan hiyerogliflerin sırrının çözülmesini sağlamıştır.
Buna göre hiyerogliflerin çözümlenmesinde kullanılan tarihe yardımcı bilim dalı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Heraldik
B) Etnografya
C) Nümizmatik
D) Kronoloji
E) Paleografya
2. Bögü Kağan’dan (759-779) sonra başa geçen Uygur kağanlarının çoğu, Göktürk hükümdarlarının unvanlarında yer alan “Gök Tengride kut bulmuş” ibaresi yerine, “Ay Tengride kut bulmuş” ibaresini kullanmışlardır.
Uygur kağanlarının unvanlarında “Ay Tengride kut bulmuş” ibaresinin kullanılmasının nedeni aşağıdaki inançlardan hangisiyle ilgilidir?
A) Maniheizm
B) Şamanizm
C) Hristiyanlık
D) İslamiyet
E) Zerdüştlük
3. Selçuklu veziri Nizamülmülk, ikta dağıtımı yaparken askerlere ülkenin farklı yerlerinden vergi gelirleri tahsis ederdi. Örneğin bir ikta sahibine gelirinin yarısını Rum bölgesinden diğer yarısını ise Horasan bölgesinden aktarırdı.
Nizamülmülk’ün iktaları hisseler hâlinde dağıtmasının amacı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Merkezî otoriteyi güçlendirmek
B) Yeni bölgelerin fethini kolaylaştırmak
C) Gayrimüslimleri vergiden muaf tutmak
D) Para ekonomisini geliştirmek
E) Yaya ordusuna asker toplamak
4. Osmanlı Devleti’nde Fetret Devri’nin yaşanmasına sebep olan savaş, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Varna
B) Kosova
C) Ankara
D) Niğbolu
E) Mohaç
5. Klasik Dönem’de Osmanlı padişahının ferman ve berat gibi emirnameleri üzerine tuğra çeken Divan görevlisi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kazasker
B) Nişancı
C) Defterdar
D) Reisülküttap
E) Kaptanıderya
6. Osmanlı Devleti’nin Kutsal İttifak’a karşı on altı yıl süren savaşını sona erdiren Karlofça Antlaşması’ndan sonra XVIII. yüzyılın başında Ruslarla imzaladığı ve Rus Çarlığı’nın Azak’ı ele geçirerek Karadeniz’e ulaşmasını sağlayan antlaşm aşağıdakilerden hangisidir?
A) İstanbul Antlaşması
B) Prut Antlaşması
C) Pasarofça Antlaşması
D) Küçük Kaynarca Antlaşması
E) Yaş Antlaşması
7. Timar sisteminin;
I. tarım üretiminde istikrarın gözetilmesi,
II. dirlik alanlarında güvenliğin sağlanması,
III. taşrada nüfuzlu ailelerin desteklenmesi
hedeflerinden hangilerine yönelik olduğu savunulabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) I ve II
E) I, II ve III
8. 16 Mart 1921 tarihinde TBMM Hükûmeti ile Sovyet Rusya arasında imzalanan Moskova Antlaşması’yla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Sovyet Rusya’nın Anadolu’ya asker göndermesi kabul edilmiştir.
B) Sovyet Rusya’nın Misakımillî’yi tanıması gerçekleşmiştir.
C) Sakarya zaferi sonrasındaki görüşmeler sonucunda imzalanmıştır.
D) Antlaşma sonrasında Ali Fuat Paşa Moskova’ya elçi olarak gönderilmiştir.
E) TBMM Hükûmeti adına antlaşmayı Rauf Bey imzalamıştır.
9. Mustafa Kemal Paşa Başkomutan sıfatıyla “Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır. Vatanın her karış toprağı vatandaşın kanıyla sulanmadıkça terk olunamaz.” şeklindeki ifadeyi aşağıdaki savaşlardan hangisinde kullanmıştır?
A) Büyük Taarruz
B) Sakarya
C) Kütahya – Eskişehir
D) Birinci İnönü
E) İkinci İnönü
10. 1921 Anayasası’nın bazı maddeleri aşağıda verilmiştir:
• Hâkimiyet kayıtsız şartsız milletindir. Yönetim şekli, halkın mukadderatını bizzat ve fiilî olarak yönetmesi ilkesine dayanır.
• Yürütme kudreti ve yasama yetkisi, milletin tek ve gerçek temsilcisi olan Büyük Millet Meclisinde belirir ve toplanır.
• Türkiye Devleti, Büyük Millet Meclisi tarafından idare olunur ve hükûmeti “Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti” adını taşır.
Bu maddelere göre 1921 Anayasası ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Cumhuriyet rejimine geçişte önemli bir aşamadır.
B) Güçler ayrılığını esas almaktadır.
C) İstanbul Hükûmetini yok saymaktadır.
D) Meclis Hükûmeti sistemini öngörmektedir.
E) Ulusal egemenlik kavramına dayanmaktadır.
11. Aşağıdakilerden hangisi savaşa fiilen girilmemesine rağmen İkinci Dünya Savaşı’nın Türk ekonomisini olumsuz etkilemesinin nedenlerinden biri değildir?
A) Yaklaşık bir milyon kişinin silahaltına alınması
B) Yeni sanayi işletmelerinin açılmasının ertelenmesi
C) Uluslararası ticaretin yavaşlaması
D) Tarımsal üretimin azalması
E) Yabancı devletlerin ambargo uygulaması
1. E 2. A 3. A 4. C 5. B 6. A 7. D 8. B 9. B 10. B 11. E
